ប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរ៖សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា

សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុង/ក្នុងស្រុក រឺ សង្គ្រាមស៊ីវិលកម្ពុជា គឺជាការប៉ះទង្គិចគ្នាមួយដែលបានដាក់កងកម្លាំងបក្សកុម្មុនិស្តកម្ពុជា (ដែលគេស្គាល់ថាជាខ្មែរក្រហម) និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួន គឺសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាម (វៀតណាមខាងជើង) និងពួកវៀតកុងប្រឆាំងនឹងកងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា (បន្ទាប់ពីខែតុលា១៩៧០ សាធារណរដ្ឋខ្មែរ) ដែលត្រូវបានគាំទ្រដោយសហរដ្ឋ (ស.រ.) និងសាធារណរដ្ឋវៀតណាម (វៀតណាមខាងត្បូង) ។

ការតស៊ូដែលកាន់តែរើបម្រះខ្លាំងឡើងៗដោយឥទ្ធិពល និងសកម្មភាពនានានៃសម្ព័ន្ធមិត្តភាគីសង្គ្រាមទាំងសងខាង ។ ការជាប់ទាក់ទិនរបស់កងទ័ពប្រជាជនវៀតណាម (កងទ័ពវៀតណាមខាងជើង) ត្រូវបានស្ដែងឡើងដើម្បីការពារតំបន់មូលដ្ឋានទ័ព និងទីតាំងលាក់កំបាំងជាច្រើនរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជាភាគខាងកើត ដោយគ្មាន ការចោទប្រកាន់ទោសណាមួយចំពោះកិច្ចប្រឹងប្រែងយោធារបស់ខ្លួន​នៅវៀតណាមខាងត្បូងដែលនឹងកាន់តែពិបាកបន្ថែមទៀត ។ ស.រ.បានប្រាប់ហេតុផលថាត្រូវការពេលដើម្បីដកខ្លួនពីអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងដើម្បីការពារសម្ព័ន្ធមិត្តខ្លួន គឺរបបវៀតណាមខាងត្បូង ។ កងកម្លាំងអាមេរិក និងវៀតណាមខាងត្បូង និងខាងជើងទាំងពីរបានចូលរួមដោយផ្ទាល់ (ក្នុងពេលតែមួយ រឺ ពេលផ្សេងៗទៀត) នៅក្នុងការប្រយុទ្ធគ្នា ។ រដ្ឋាភិបាលកណ្ដាលនេះត្រូវបានជួយសង្គ្រោះជាចម្បង​ដោយការអនុវត្តយុទ្ធនាការទម្លាក់គ្រាប់បែកតាមអាកាស​របស់សហរដ្ឋដ៏ច្រើនលើសលុប និងជំនួយខាងសម្ភារៈ និងហិរញ្ញវត្ថុដោយផ្ទាល់ ។

បន្ទាប់ពីប្រាំឆ្នាំនៃការប្រយុទ្ធគ្នាដ៏សាហាវឃោរឃៅ​ដែលបាននាំមកនូវផលវិបាកដ៏សន្ធឹកសន្ធាប់ និស្ថាបនកម្មសេដ្ឋកិច្ច ការអត់ឃ្លាននៃប្រជាជន និងទារុណកម្មដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ រដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋត្រូវបានបរាជ័យនៅថ្ងៃ ១៧មេសា ១៩៧៥ នៅពេលពួកខ្មែរក្រហមជោគជ័យបានប្រកាស​ការបង្កើតឡើងនូវកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ។ ដូច្នេះហើយ វាត្រូវបានគេលើកឡើងទឡ្ហីករណ៍ថាអន្តរាគមន៍ស.រ.នៅកម្ពុជាបានបង្កអោយមានការវាយច្បាមយកអំណាចដោយពួកខ្មែរក្រហម ដែលបានកើនឡើងចាប់ពី១៤,០០០នាក់ជាចំនួននៅឆ្នាំ១៩៧០ដល់៧០,០០០នាក់នៅឆ្នាំ១៩៧៥ ។ ទិដ្ឋភាពនេះត្រូវបានគេជំទាស់ប្រកែក ដែលមានអ្នកនិពន្ធចនម.-ដេលវេជ្ឈីអូ (John M. Del Vecchio) អះអាងថាកងទ័ពកុម្មុយនិស្តជាង១០០,០០០នាក់បានបានលុកលុយពីរភាគបី​នៃផ្ទៃប្រទេសមុនការទម្លាក់គ្រាប់បែកខ្លះៗរបស់អាមេរិក និងជាមួយឯកសារជាច្រើនដែលបានលាតត្រដាងពីបណ្ណសារដ្ឋានរបស់សូវៀត ដែលបានអោយដឹងថាការលុកលុយរបស់វៀតណាមខាងជើង នៅឆ្នាំ១៩៧០ត្រូវបានចាប់ផ្ដើម​នៅក្នុងការស្នើសុំជាក់ស្ដែងរបស់ពួកខ្មែរក្រហមបន្តបន្ទាប់ពីការចរចារ​ជាច្រើនដងជាមួយនួន-ជា ។

ការប៉ះទង្គិចគ្នានេះ ទោះបីជាសង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងកើតក្នុងស្រុកក៏ដោយ ក៏ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាផ្នែកនៃសង្គ្រាមវៀតណាមដែលធំជាង (១៩៥៩–​១៩៧៥) ដែលបានឆេះរាលដាលដល់ព្រះរាជាណាចក្រឡាវជិតខាង វៀតណាមខាងត្បូង និងវៀតណាមខាងជើងផងដែរ ។ សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងនេះបាននាំទៅដល់ការប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរ គឺជារឿងមួយនៃការបង្ហូរឈាមដ៏ខ្លាំងបំផុតនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ។

អត្ថបទដោយ៖ រឿន​ សីហា

ផ្សព្វផ្សាយដោយ៖ MyPando Group

ប្រភព៖ https://km.wikipedia.org/wiki/សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា